Introductie van het concept van burgerschap

Burgerschap is een veelzijdig concept dat het juridische en maatschappelijke lidmaatschap van een individu in een bepaald land of een bepaalde natie definieert, en dat bepaalde rechten, verantwoordelijkheden en privileges met zich meebrengt. Het omvat civiele, politieke en sociale dimensies en heeft aanzienlijke gevolgen voor de status en deelname van een individu aan een samenleving.

Het concept van burgerschap is het onderwerp geweest van uitgebreid wetenschappelijk onderzoek en is geëvolueerd, gevormd door juridische, historische, sociale en politieke factoren. Geleerden hebben het concept van burgerschap vanuit verschillende perspectieven onderzocht, waaronder juridisch, filosofisch, sociologisch en politiek. Marshall (1950) 6 betoogde bijvoorbeeld dat burgerschap bestaat uit burgerlijke, politieke en sociale rechten en dat de uitbreiding van burgerschapsrechten een belangrijk aspect is geweest van de moderne sociale vooruitgang. Arendt (1951) 7 onderzocht de relatie tussen burgerschap en vrijheid, waarbij hij het belang benadrukte van politieke participatie bij het definiëren van de status van burgerschap. Daarnaast onderzocht Bauböck (1994) 8 het idee van meervoudig burgerschap in de context van mondialisering en transnationalisme, waarmee hij de traditionele opvattingen over burgerschap als gebonden aan één enkele natiestaat ter discussie stelde.

Ook juridische documenten en overheidswebsites bieden inzicht in het concept burgerschap. Met betrekking tot het idee van Europees burgerschap was het Verdrag van Maastricht, ondertekend in 1992, het eerste juridische document van de EU waarin dit concept werd geïntroduceerd en het tot een integraal onderdeel van het juridische kader van de EU werd gemaakt. Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), ondertekend in 1957, vestigt het recht op Europees burgerschap binnen de Europese Unie. Ook vermeldenswaard is dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) stelt dat iedereen recht heeft op een nationaliteit en dat niemand willekeurig van zijn nationaliteit mag worden beroofd.